Hành Vi Sử Dụng Mạng Xã Hội Của Người Việt

Với hơn 72.7 triệu người dùng mạng xã hội, Việt Nam là một trong những thị trường sôi động và phát triển nhanh nhất thế giới. Hành vi sử dụng mạng xã hội của người Việt không còn đơn thuần là lướt tin tức hay trò chuyện, mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống, từ giải trí, học tập đến kinh doanh. Năm 2024-2025 chứng kiến những thay đổi mạnh mẽ, với sự trỗi dậy của các nền tảng video ngắn và sự dịch chuyển tinh tế trong thói quen tiêu thụ nội dung. Theo Seo Nomie, để nắm bắt được trái tim của người dùng, việc hiểu rõ những thay đổi này là chìa khóa thành công cho mọi cá nhân và doanh nghiệp.

I. Tại sao hành vi sử dụng mạng xã hội của người Việt lại đặc biệt?

Theo báo cáo của DataReportal 2024, Việt Nam có tới 73.3% dân số sử dụng mạng xã hội, một con số ấn tượng so với khu vực và toàn cầu. Điều này tạo nên một bối cảnh độc đáo, nơi người dùng không chỉ "trung thành" với một nền tảng mà có thói quen sử dụng đa nền tảng mạnh mẽ. Gần đây, nghiên cứu của Decision Lab Q2 2024 cho thấy TikTok đã đạt tỷ lệ thâm nhập kỷ lục 68%, cạnh tranh trực tiếp với các "ông lớn" như Facebook và Zalo. Sự linh hoạt này cho thấy người Việt luôn sẵn sàng đón nhận cái mới, miễn là nội dung hấp dẫn và đáp ứng được nhu cầu cá nhân.

Đi sâu hơn vào yếu tố văn hóa và tâm lý xã hội, hành vi sử dụng mạng xã hội của người Việt có mối liên hệ chặt chẽ với các giá trị cộng đồng và gia đình. Một nghiên cứu của BMC Public Health 2025 chỉ ra rằng việc sử dụng mạng xã hội ở giới trẻ Việt có thể liên quan đến sức khỏe tâm lý, nhưng đồng thời cũng là nơi họ tìm kiếm sự kết nối, chia sẻ. Người Việt có xu hướng tương tác tích cực, đặc biệt là với các nội dung mang tính nhân văn, hài hước, hoặc thể hiện sự đoàn kết. Yếu tố gia đình và bạn bè cũng đóng vai trò quan trọng, thể hiện qua việc các group chat hay các bài đăng về cuộc sống thường nhật luôn thu hút lượt tương tác cao.

II. Facebook có còn là "vua" trong lòng người dùng Việt Nam?

Với hơn 90% người dùng internet Việt Nam sử dụng Facebook (Statista 2024), không thể phủ nhận vị thế của nền tảng này. Facebook vẫn duy trì ưu thế nhờ thói quen sử dụng lâu năm, mạng lưới quan hệ rộng lớn từ bạn bè, gia đình đến đồng nghiệp, và tính năng đa dạng từ trang cá nhân, nhóm cộng đồng cho đến các trang kinh doanh. Nghiên cứu từ Vector Group cũng chỉ ra rằng Facebook vẫn là nơi các thế hệ khác nhau, từ Gen Z đến Baby Boomers, tìm thấy tiếng nói chung, dù với mục đích sử dụng khác nhau.

Tuy nhiên, hành vi sử dụng mạng xã hội của người Việt trên Facebook đã có sự thay đổi tinh tế. Theo Decision Lab, Zalo đang trở thành nền tảng được ưa thích nhất để kết nối với bạn bè và gia đình, trong khi Facebook đang dần chuyển hướng sang các mục đích khác. Người dùng hiện nay sử dụng Facebook nhiều hơn để theo dõi tin tức, tham gia các cộng đồng sở thích, hoặc tìm kiếm thông tin về sản phẩm, dịch vụ. Thời gian sử dụng Facebook cũng không còn tập trung vào việc đăng bài cá nhân mà chuyển sang lướt News Feed, xem video và tương tác trong các hội nhóm.

Thói quen sử dụng Facebook có lẽ đã thay đổi, hiện nay, người dùng không còn tập trung vào việc đăng bài cá nhân mà chuyển sang lướt News Feed, xem video và tương tác trong các hội nhóm.

III. TikTok đã thay đổi thói quen tiêu thụ nội dung của người Việt như thế nào?

Sự bùng nổ của TikTok tại Việt Nam là không thể phủ nhận, với tỷ lệ thâm nhập đạt 68% trong Q2 2024 (Decision Lab). Nền tảng này đã định hình lại thói quen tiêu thụ nội dung của người Việt, đặc biệt là giới trẻ. Nội dung video ngắn, mang tính giải trí cao, dễ xem và dễ chia sẻ đã "gây nghiện" cho hàng triệu người dùng. Thời gian sử dụng trung bình trên TikTok rất cao, chủ yếu tập trung vào các nội dung như giải trí, giáo dục, thời trang, và ẩm thực. Sự xuất hiện của TikTok cũng tác động mạnh mẽ đến thói quen mua sắm, với việc người dùng thường xuyên tìm kiếm sản phẩm thông qua các video review.

Theo nghiên cứu, thói quen tiêu dùng, mua sắm của người Việt đã bị tác động mạnh mẽ bởi Tiktok. Với họ việc mua sắm không còn là một hành động đơn thuần mà đã trở thành một trải nghiệm giải trí đầy thú vị.

Đi sâu vào hiện tượng "TikTok commerce", người Việt đang ngày càng sử dụng nền tảng này để tìm hiểu và mua sắm. Các phiên livestream bán hàng trở thành "đặc sản", nơi KOLs và influencers có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Dữ liệu cho thấy tỷ lệ chuyển đổi từ xem video sang hành động mua hàng trên TikTok đang phát triển nhanh, thậm chí cạnh tranh trực tiếp với các sàn thương mại điện tử truyền thống. Việc mua sắm không còn là một hành động đơn thuần mà đã trở thành một trải nghiệm giải trí đầy thú vị.

Xem thêm: Bí quyết làm video triệu view

IV. Instagram và LinkedIn: Hai thái cực trong hành vi người dùng Việt

Instagram được người Việt sử dụng với mục đích hoàn toàn khác so với Facebook, với sự tập trung vào các nội dung mang tính thẩm mỹ cao như Reels và Stories. Thống kê cho thấy người dùng chủ yếu trong độ tuổi 18-34, sử dụng Instagram để theo dõi các thương hiệu, lifestyle content, và mua sắm. Nghiên cứu cho thấy người Việt có xu hướng "curate" profile Instagram của mình cẩn thận hơn, coi đây là một "portfolio" cá nhân thể hiện phong cách sống và gu thẩm mỹ. Instagram trở thành một kênh hiệu quả cho các thương hiệu muốn xây dựng hình ảnh sang trọng và đẳng cấp.

Người dùng Instagram chuộng các nội dung mang tính thẩm mỹ cao

Ngược lại, LinkedIn tại Việt Nam đại diện cho một phân khúc professional hoàn toàn khác. Mặc dù tỷ lệ sử dụng không cao bằng các nền tảng khác, nhưng LinkedIn có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ trong cộng đồng doanh nghiệp và người đi làm. Người Việt sử dụng LinkedIn để kết nối, tìm kiếm việc làm, và xây dựng thương hiệu cá nhân trong môi trường công việc ngày càng cạnh tranh. Đây là nền tảng của sự nghiêm túc, nơi người dùng chia sẻ kiến thức chuyên môn, cập nhật tin tức ngành và mở rộng các mối quan hệ chất lượng, khác hẳn với mục đích giải trí hay kết nối bạn bè thông thường.

V. YouTube: Từ giải trí đến học tập, người Việt tiêu thụ nội dung như thế nào?

YouTube giữ một vị trí đặc biệt với người Việt, không chỉ là nơi giải trí mà còn là một nguồn học tập và nghiên cứu chính. Theo DataReportal 2025, số lượng người dùng YouTube tại Việt Nam ổn định và có xu hướng xem các nội dung dài hơn so với các nền tảng khác. Các thể loại được yêu thích bao gồm giáo dục (education), các video hướng dẫn nấu ăn, đánh giá công nghệ, và vlog du lịch. YouTube là nơi người dùng tìm kiếm những thông tin chuyên sâu, có độ tin cậy cao, và sẵn sàng dành nhiều thời gian để theo dõi.

Với Youtube, người dùng sẵn sàng dành nhiều thời gian hơn để tìm kiếm những thông tin chuyên sâu, độ tin cậy cao hơn các nền tảng khác.

Sự xuất hiện của YouTube Shorts cũng cho thấy sự cạnh tranh với TikTok. Tuy nhiên, thay vì chỉ mang tính giải trí, YouTube Shorts tại Việt Nam thường được sử dụng để tóm tắt các nội dung dài hơn, hoặc cung cấp các mẹo nhanh. Thời gian xem trung bình trên YouTube vẫn cao, và người dùng Việt cũng có xu hướng ủng hộ các nhà sáng tạo nội dung địa phương thông qua các hình thức membership hay quyên góp. Điều này cho thấy sự gắn kết mạnh mẽ giữa người xem và các YouTuber, tạo nên một cộng đồng bền vững và có giá trị.

VI. Các nền tảng "ngách" như Reddit, Behance, Pinterest được người Việt sử dụng ra sao?

Mặc dù không phổ biến rộng rãi, các nền tảng "ngách" như Reddit, Behance, Pinterest, và Twitter (X) vẫn có cộng đồng người Việt tích cực. Reddit đặc biệt thu hút giới trẻ có trình độ học vấn cao, thích thảo luận chuyên sâu về nhiều chủ đề từ công nghệ, phim ảnh đến tài chính. Pinterest được các nhóm đối tượng cụ thể như các bà mẹ, nhà thiết kế nội thất, hay những người yêu ẩm thực sử dụng để tìm kiếm cảm hứng. Trong khi đó, Behance là sân chơi riêng của cộng đồng creative professionals để trưng bày các tác phẩm và tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp.

Cùng chủ đề: Mẹo tăng SEO traffic với Pinterest

Twitter (X) có lượng người dùng Việt nhỏ nhưng lại có ảnh hưởng trong việc theo dõi tin tức real-time và các cuộc thảo luận công chúng. Flickr vẫn là nơi các nhiếp ảnh gia nghiệp dư và chuyên nghiệp sử dụng để showcase tác phẩm. Việc các nền tảng này chưa thực sự "mainstream" tại Việt Nam cho thấy hành vi sử dụng mạng xã hội của người Việt vẫn thiên về những nền tảng có cộng đồng lớn, nhưng khả năng phát triển trong tương lai là rất lớn khi nhu cầu nội dung chuyên biệt ngày càng tăng.

VII. Case Study Marketing Agency: ROI tối ưu trên từng nền tảng

Dựa trên dữ liệu từ các agency hàng đầu, mỗi nền tảng mạng xã hội mang lại hiệu quả ROI khác nhau. Với mục tiêu Brand Awareness, Facebook vẫn cho reach rộng nhất với chi phí thấp, trong khi TikTok lại hiệu quả hơn với đối tượng khán giả trẻ. Dữ liệu CPM (Cost Per Mille) và CTR (Click-Through Rate) cho thấy Facebook vẫn là lựa chọn hàng đầu cho các chiến dịch quy mô lớn. Trong khi đó, Instagram hiệu quả cho các thương hiệu thời trang, làm đẹp, và LinkedIn là kênh không thể thiếu cho các dịch vụ B2B.

Đối với mục tiêu Lead Generation và Direct Sales, dữ liệu cho thấy Facebook Marketplace và Instagram Shopping có conversion rate cao nhất. TikTok Shop đang phát triển mạnh mẽ với tỷ lệ chuyển đổi ấn tượng trong các ngành hàng thời trang và làm đẹp. YouTube Ads lại hiệu quả cho các sản phẩm có giá trị cao, đòi hỏi người dùng phải tìm hiểu kỹ trước khi mua. Việc phân bổ ngân sách cần được cân nhắc dựa trên KPIs cụ thể, vì mỗi nền tảng có một thế mạnh riêng biệt.

VIII. Case Study Travel Agency: Tối ưu engagement theo từng mục tiêu

Ngành du lịch là một ví dụ điển hình về sự khác biệt trong hành vi sử dụng mạng xã hội của người Việt. Các Facebook Group về du lịch có engagement rate rất cao, nơi mọi người hỏi đáp và chia sẻ kinh nghiệm du lịch. Instagram với nội dung hình ảnh và video đẹp mắt lại thu hút bookings mạnh mẽ. TikTok tạo ra các video viral, biến các địa điểm du lịch trở thành xu hướng. Dữ liệu từ các travel agencies thành công cho thấy cost per acquisition (chi phí để có được một khách hàng) trên mỗi nền tảng có sự chênh lệch lớn, đòi hỏi chiến lược marketing phải được tùy chỉnh.

YouTube travel vlogs có tác động mạnh mẽ đến quyết định du lịch của người dùng, trong khi Pinterest inspiration boards lại ảnh hưởng đến kế hoạch dài hạn. LinkedIn tuy ít hiệu quả cho B2C du lịch nhưng lại là kênh tốt để tiếp cận phân khúc du lịch công tác. Việc tối ưu nội dung theo mùa vụ, ví dụ như các chiến dịch cho mùa hè hay mùa lễ hội, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút khách hàng và tối đa hóa hiệu quả của chiến dịch. Do đó trước hết các đơn vị lữ hành hay hướng dẫn viên du lịch muốn phát triển thương hiệu cá nhân cần xác định rõ mục tiêu của mình trước mỗi chiến dịch.

IX. Loại nội dung nào phù hợp nhất với từng cộng đồng mạng xã hội?

Người Việt tiêu thụ nội dung khác biệt rõ rệt trên từng nền tảng. Facebook là nơi của tin tức, cập nhật cuộc sống gia đình và các thảo luận cộng đồng. TikTok là nơi của giải trí, các hướng dẫn ngắn và các trending challenges. Instagram tập trung vào lifestyle, ẩm thực, và thời trang. YouTube là nơi tìm kiếm các hướng dẫn chuyên sâu, reviews sản phẩm và vlog. LinkedIn là nơi chia sẻ kiến thức chuyên ngành, lời khuyên nghề nghiệp. Các nghiên cứu về content engagement rates cho thấy mỗi nền tảng có "gu" riêng, và marketer cần sản xuất nội dung phù hợp.

Các nội dung có yếu tố gia đình, thành công cá nhân, hay thể hiện sự tự hào dân tộc thường có performance tốt. Giáo dục và giải trí là hai trụ cột chính, thu hút người dùng ở mọi lứa tuổi. Nội dung mang tính truyền cảm hứng thường hoạt động tốt vào sáng sớm, trong khi nội dung giải trí đạt đỉnh vào buổi tối. Đối với nội dung thương mại, cần có cách tiếp cận tinh tế, tránh bị coi là spam.

X. Thời điểm "vàng" để đăng bài: Khoa học hay nghệ thuật?

Dựa trên các nghiên cứu từ Sprout Social và HubSpot, thời gian đăng bài tối ưu tại Việt Nam có những pattern cụ thể. Facebook thường hiệu quả vào 8-10 giờ sáng và 7-9 giờ tối. TikTok có "giờ vàng" từ 6-9 giờ sáng và 7-10 giờ tối. Instagram tốt nhất vào 11 giờ sáng - 1 giờ chiều và 5-7 giờ tối. YouTube có xu hướng đạt hiệu quả cao vào 2-4 giờ chiều và 8-10 giờ tối. LinkedIn hoạt động tốt nhất vào 8-10 giờ sáng và 12-2 giờ chiều các ngày trong tuần. Việc đăng bài đúng thời điểm có thể tăng engagement lên đến 50%.

Tuy nhiên, thời gian tối ưu cần được cá nhân hóa theo từng đối tượng khán giả. Nội dung B2B hoạt động tốt vào các ngày trong tuần, trong khi B2C có thể linh hoạt hơn. Các sự kiện văn hóa, ngày lễ tại Việt Nam như Tết hay các kỳ thi cũng ảnh hưởng đến hành vi người dùng. Do đó, việc sử dụng các công cụ analytics và A/B testing để tìm ra thời điểm tối ưu cho từng brand cụ thể là rất quan trọng.

XI. Nghệ thuật "tái chế" nội dung: Từ một ý tưởng đến đa nền tảng

Content repurposing là một chiến lược thiết yếu trong bối cảnh người Việt hoạt động trên nhiều nền tảng. Một video TikTok có thể được biến tấu thành Instagram Reels, YouTube Shorts, và video Facebook với những điều chỉnh nhỏ về format và tone. Các công cụ như Repurpose.io đang giúp các nhà sáng tạo nội dung dễ dàng di chuyển nội dung giữa các nền tảng. Tuy nhiên, việc loại bỏ watermark và tối ưu hóa cho từng nền tảng là chìa khóa.

Mỗi nền tảng có "cá tính" riêng cần được tôn trọng. Video TikTok cần cảm giác chân thực, "thô mộc". Instagram Reels đòi hỏi sự trau chuốt hơn. YouTube Shorts cần có thumbnail và end screens rõ ràng. Video Facebook thường được xem không tiếng nên cần có phụ đề hấp dẫn. Thành công của chiến lược tái chế nội dung phụ thuộc vào việc hiểu rõ kỳ vọng của khán giả trên từng nền tảng.

Kết luận

Tổng kết lại, hành vi sử dụng mạng xã hội của người Việt đang chứng kiến những sự thay đổi nhanh chóng và phức tạp, với xu hướng đa nền tảng ngày càng rõ rệt. Từ sự thống trị của Facebook, sự bùng nổ của TikTok, đến sự phát triển của các nền tảng "ngách", người dùng Việt đang cho thấy sự linh hoạt và sẵn sàng tiếp cận với nhiều loại nội dung khác nhau. Việc hiểu rõ những insight này là chìa khóa để xây dựng một chiến lược marketing hiệu quả và bền vững. Trong tương lai, những nền tảng nào có thể đáp ứng được nhu cầu cá nhân hóa và tạo ra cộng đồng gắn kết sẽ là những người dẫn đầu. Bạn đã sẵn sàng để áp dụng những insights này vào chiến lược của mình chưa?

Bạn có thể thích các bài viết sau:

• Alda Framework, kế hoạch phát triển kinh doanh dựa trên dữ liệu hiệu quả cho SMEs
• Cách xây dựng thương hiệu cá nhân cho người hướng nội
• Hướng dẫn tối ưu technical SEO